Jak zachować bezpieczeństwo na rusztowaniu?

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) przy wznoszeniu i eksploatacji rusztowań są nie tylko obowiązkowe, ale również kluczowe dla ochrony zdrowia i życia pracowników. Przestrzeganie przepisów BHP w tej dziedzinie jest regulowane przez szereg rozporządzeń ministerialnych w Polsce.

Wykorzystywanie rusztowania na budowie jest równoznaczne z wykonywaniem prac na wysokości. Jeżeli chcemy zapewnić naszym pracownikom odpowiednie warunki bezpieczeństwa, powinniśmy wykorzystywać sprawdzone, certyfikowane systemy, wykonane z dbałością o każdy szczegół. Ponadto, osoby znajdujące się na znacznej wysokości powinny posiadać stosowne szkolenia i zaświadczenia uprawniające je do wykonywania takiego zawodu. Jak zachować bezpieczeństwo na rusztowaniu? Odpowiadamy w artykule.

Praca na wysokości – definicja

Rozważania na temat tego, jak bezpiecznie wykorzystywać rusztowania, powinniśmy zacząć od ustalenia definicji pracy na wysokościach. Zgodnie z § 105 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, za pracę na wysokości uznaje się czynności wykonywane na powierzchni, która znajduje się na wysokości co najmniej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi. W związku z tym pracę na rusztowaniu możemy zaliczyć właśnie do tej kategorii. 

W § 106 tego samego rozporządzenia odnajdziemy również informację o tym, że powierzchnie znajdujące się powyżej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi powinny być zabezpieczone w odpowiedni sposób. Do tego celu wykorzystujemy balustrady, które składają się z poręczy ochronnych ulokowanych na wysokości co najmniej 1,1 m oraz krawężników o wysokości co najmniej 15 cm. 

Praca na wysokościach – inne rozporządzenia:

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2003 r. (Dz. U. Nr 47, poz. 401) – określa zasady BHP podczas wykonywania robót budowlanych.
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2002 r. (Dz. U. Nr 191, poz. 1596) – dotyczy minimalnych wymagań BHP w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników.
3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2003 r. (Dz. U. Nr 178, poz. 1745) – wprowadza zmiany do rozporządzenia z 2002 r. w zakresie minimalnych wymagań BHP.

Montaż rusztowania – procedury przygotowawcze

Przed przystąpieniem do montażu rusztowania należy zebrać wszelkie możliwe informacje na temat obiektu, na którym będzie się ono znajdować. Bardzo istotne są podstawowe parametry budynku, takie jak: wysokość, długość oraz szerokość. Przydatne będą również rysunki techniczne oraz dane związane z obiektem, dotyczące wykonania elewacji czy też harmonogram robót.

Konieczne jest przeprowadzenie wizji lokalnej, która polega na wykonaniu dokumentacji zdjęciowej stanu podłoża, możliwości kotwienia rusztowania, transportu oraz opcji składowania towaru, geometrii budynku czy też sąsiedztwa linii energetycznych. Kolejnym krokiem są wszelkie ustalenia związane z ofertą oraz organizacją robót. Następnie określamy koncepcję zabudowy, która polega na przygotowaniu i ustaleniu z osobą decyzyjną protokołu uzgodnień na budowie.

Jak rozstawić rusztowanie, aby było bezpieczne?

Kiedy wszystkie procedury przygotowawcze zostały przeprowadzone, możemy przejść do realizacji montażu. Czynności te mogą przeprowadzić tylko osoby, posiadające odpowiednie przeszkolenie w tym zakresie. Niezwykle ważnym aspektem instalowania rusztowania jest odpowiednie podłoże, które powinno charakteryzować się właściwą nośnością, nie mniejszą niż 100 kPa. 

Jeżeli decydujemy się na montaż rusztowania na gruncie, powinien być on odpowiednio wyrównany oraz zagęszczony. Musimy zastosować właściwy system odprowadzający wodę opadową, która mogłaby podmywać teren, destabilizując rusztowanie. Zimą, przed zainstalowaniem rusztowania, powinniśmy usunąć warstwę śniegu i lodu, znajdującą się w miejscu montażu konstrukcji. 

Oprócz odpowiedniego przygotowania podłoża i rozstawienia rusztowania przez osoby do tego upoważnione, musimy zadbać o bezpieczeństwo osób postronnych, znajdujących się w okolicy konstrukcji. W przypadku, w którym montaż rusztowania następuje w niedalekiej okolicy chodników bądź dróg, powinniśmy zadbać o zamontowanie elementów uniemożliwiających upadek różnych obiektów z naszej konstrukcji. Właściwym rozwiązaniem będzie siatka do zabezpieczania rusztowania oraz daszki ochronne. 

Warto także zorientować się czy w okolicy nie ma żadnej wypożyczalni, która oferuje usługi montażu. Wypożyczalnia rusztowań od DELTA ma w swoim zespole wielu specjalistów z wieloletnim stażem w branży,  którzy są w stanie odpowiedzieć Ci na każde pytanie i pomóc w odpowiednim rozstawieniu rusztowania.

Praca na rusztowaniu – kto może ją wykonywać?

Jeżeli nasza praca wymaga użycia rusztowania, powinniśmy posiadać odpowiednie uprawnienia. Konieczne będą badania wysokościowe umożliwiające wykonywanie zawodów, w których pracownik znajduje się na wysokości powyżej 3 m. Ponadto, taka osoba powinna przejść odpowiednie szkolenie zakończone egzaminem, dzięki któremu otrzyma stosowne uprawnienia. 

Żeby pracownik mógł bezpiecznie oraz zgodnie z prawem wykonywać swoje obowiązki służbowe na rusztowaniu, powinien mieć aktualne orzeczenie lekarskie, które wyklucza jakiekolwiek przeciwwskazania do takiej pracy. Jego obowiązkiem jest również przejście wyżej wspomnianych badań wysokościowych oraz zdobycie właściwych uprawnień. Koniecznością jest również odbycie przez niego zarówno szkolenia BHP, jak i instruktażu na stanowisku roboczym. Ponadto, pracownik powinien być wyposażony w odpowiednie środki ochrony indywidualnej, a także musi znać wytyczne, dotyczące ich używania.

Kluczowe zasady BHP przy rusztowaniach

1. Znajomość warunków eksploatacji: Tylko pracownicy znający warunki eksploatacji rusztowań i ogólne przepisy BHP w budownictwie mogą ich używać.
2. Świadectwo zdrowotne: Monterzy i użytkownicy rusztowań muszą posiadać aktualne świadectwo zdrowotne upoważniające do pracy na wysokości.
3. Środki ochrony indywidualnej: Przy montażu i demontażu rusztowania obowiązkowe jest stosowanie urządzeń zabezpieczających przed upadkiem z wysokości, kasków i rękawic.
4. Warunki użytkowania: Rusztowania nie mogą być używane, jeśli nie zostały sprawdzone, odebrane komisyjnie, w czasie burzy, gołoledzi, mgły, lub gdy mają uszkodzone elementy.
5. Zakaz przeciążania: Należy przestrzegać zakazu przeciążania pomostów rusztowania i równomiernie rozkładać obciążenie.
6. Bezpieczeństwo pracy: Zakazane jest prowadzenie montażu lub pracy na rusztowaniu przy wietrze powyżej 10m/s, podczas burzy, gołoledzi, mgły oraz zrzucanie elementów rusztowania.
7. Zakaz pracy pod wpływem alkoholu: Nie dopuszcza się do pracy osób w stanie nietrzeźwym.
8. Prawidłowe zabezpieczenie: Należy prawidłowo zabezpieczać przejścia i przejazdy, unikać używania daszków ochronnych jako miejsc składowania materiałów i stanowisk pracy.

Podsumowanie

Stosowanie się do wymienionych przepisów i zasad BHP jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa na placu budowy. Zarówno pracodawcy, jak i pracownicy muszą być świadomi tych regulacji i ściśle ich przestrzegać, aby zapewnić bezpieczne i zdrowe środowisko pracy. DELTA jako przodujący producent rusztowań zawsze jesteśmy do dyspozycji, aby pomóc ze wszelkimi pytaniami i zapewnić niezbędne wsparcie w zakresie bezpieczeństwa i efektywności użytkowania rusztowań.